1930’da Goethe Ödülü’nü alan Sigmund Freud’un bu kitabı, özellikle Yahudi halk geleneğinden alınanlar başta olmak üzere, içerdiği çok sayıda şakanin analizinden bir araya gelmektedir… Freud, şaka ve gülünçten, komedi ve mizahtan haz duymanın bilinçli ve bilinçdışı kaynaklarını ele almakta, şakalerin tekniğini, amacını, toplumsal işlevlerini ve bunları dinleyenlerin rolünü incelemektedir.

Avusturyalı hekim ve psikanalizin kurucusu Freud, şakalerin hiçbir zaman kasıtsız olmadığını savunarak rüya ve şakayi bilinçdışına bağlar.

“Espri”nin “fikirler içindeki çelişki”, “anlamsızlıktaki anlam” ve “şaşkınlık ve aydınlatma” gibi farklı anlamlarının bunun yanında uzun süre kabul gören “Birbirine benzemeyen şeyler içindeki gizli benzerlikler” tanımlamasını Jean Paul, şöyle örneklemiştir: “Espri yapan, her çifti evlendiren kılık değiştirmiş bir papazdır.”

Kitabında Jean Paul Richter, Theodor Vischer, Kuno Fischer ve Theodor Lipps’ten alıntılar da yapan Freud, şakayi “gülünç”ten tamamen ayırarak “gülünç, şaka ve karikatür”le ilişkisini de analiz eder.